শগুনী লতা বা গিলয়ৰ ঔষধি ক্ষমতা: সুস্থ জীৱনৰ প্ৰাকৃতিক সমাধান

1. শগুনী লতা বা গিলয় উদ্ভিদৰ চমু বিৱৰণ

শগুনী লতা বা গিলয় হৈছে "Menispermaceae" পৰিয়ালৰ এবিধ বহুবৰ্ষজীৱী লতা জাতীয়   উদ্ভিদ। ইয়াৰ পাত হৃদয়াকৃতিৰ, ডাল সৰু আৰু নমনীয়, আৰু শিপাৰ ছালৰ তলত কাঠৰ দৰে  টান  অংশ থাকে। এই গছৰ ডাল আৰু পাতত সেউজীয়া ৰং থাকে, আৰু ফুল সৰু সৰু হালধীয়া ৰঙৰ হয়। গিলয়ৰ শিপা, ডাল আৰু পাত ঔষধি হিচাপে ব্যৱহৃত হয়। ই গ্রীষ্মমণ্ডলীয় আৰু উপগ্রীষ্মমণ্ডলীয় জলবায়ুত ভালদৰে বৃদ্ধি পায় আৰু সাধাৰণতে গছৰ ওপৰত উঠি বিয়পি পৰে। গিলয় ভাৰত উপমহাদেশৰ স্থানীয় উদ্ভিদ আৰু ভাৰত, শ্রীলংকা, বাংলাদেশ, ম্যানমাৰ, থাইলেণ্ড আদি দেশত পোৱা যায়। ভাৰতত ই অসম, উত্তৰ পূৰ্বাঞ্চল, হিমাচল প্ৰদেশ, উত্তৰাখণ্ড, বিহাৰ, পশ্চিমবংগ, দক্ষিণ ভাৰতৰ বনাঞ্চলত সাধাৰণ। সমুদ্রপৃষ্ঠৰ পৰা ১২০০ মিটাৰ উচ্চতালৈকে ই বৃদ্ধি পায়। অসমত ই গাঁৱৰ বাৰী, জংঘল, আৰু গছৰ কাষত সহজে দেখা যায়।

নামসমূহ:  

বৈজ্ঞানিক নাম: Tinospora cordifolia (Willd.) Miers  

ইংৰাজী নাম: Giloy, Guduchi, Heart-leaved Moonseed  

হিন্দী নাম: गिलोय (Giloy), गुडूची (Guduchi)  

অসমীয়া নাম: শগুনী লতা, গিলয়  

2. গিলয়ৰ ঔষধি গুণ আৰু বেমাৰ অনুযায়ী ব্যৱহাৰ

গিলয় আয়ুৰ্বেদ, ইউনানী আৰু স্থানীয় চিকিৎসা পদ্ধতিত বহুলভাৱে ব্যৱহৃত। ইয়াৰ ঔষধি গুণৰ ভিতৰত ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি, জ্বৰ নিয়ন্ত্ৰণ, পাচনতন্ত্ৰৰ উন্নতি, আৰু প্ৰদাহ নিবাৰণ অন্যতম। তলত কিছুমান বেমাৰৰ ক্ষেত্ৰত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ, পৰিমাণ আৰু সময়ৰ বিষয়ে বিতংভাৱে দিয়া হৈছে:

2.1. জ্বৰ (বিশেষকৈ দীৰ্ঘস্থায়ী জ্বৰ):  

 গুণ: গিলয়ৰ জ্বৰ নিবাৰক (Antipyretic) গুণ আছে। ই ডেংগু, মেলেৰিয়া, আৰু ভাইৰাছৰ জ্বৰত উপকাৰী।  

ব্যৱহাৰ: গিলয়ৰ ডালৰ ৰস (১০-২০ মিলিলিটাৰ) দিনত ২ বাৰ পানীৰ সৈতে মিহলাই খাব লাগে।  সময়: ৫-৭ দিন, বা জ্বৰ কমিলে বন্ধ কৰিব পাৰে।  

2.2. ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি:  

 গুণ: ই শৰীৰৰ প্ৰতিৰক্ষা ব্যৱস্থা (Immunomodulatory)  ব্যৱস্থা শক্তিশালী কৰে।  

ব্যৱহাৰ: গিলয়ৰ ডালৰ ৰস (১০-১৫ মিলিলিটাৰ) প্ৰতিদিন ৰাতিপুৱা খালী পেটত খাব লাগে। নাইবা গিলয়ৰ চাহ (১-২ গ্ৰাম শুকান গুটি পানীত উতলাই) খাব পাৰে।  

 সময়: ১-২ মাহ, তাৰ পিছত ১৫ দিন বিৰতি দিব লাগে।  

2.3. পাচনতন্ত্ৰৰ সমস্যা (অম্লতা, কোষ্ঠকাঠিন্য):  

গুণ: গিলয় পাচন উন্নত কৰে আৰু পাকস্থলীৰ প্ৰদাহ কমায়।  

ব্যৱহাৰ: গিলয়ৰ গুটি (১-২ গ্ৰাম) পানীৰ সৈতে দিনত ২ বাৰ খাব লাগে। নাইবা গিলয়ৰ পাতৰ ৰস (৫-১০ মিলিলিটাৰ) মধুৰ সৈতে মিহলাই খাব পাৰে।  

সময়: ২-৪ সপ্তাহ।  

2.4. ডায়েবেটিছ নিয়ন্ত্ৰণ:  

গুণ: গিলয়ৰ হাইপোগ্লাইচেমিক (Hypoglycemic) গুণে তেজৰ চেনীৰ মাত্ৰা কমায়।  

ব্যৱহাৰ: গিলয়ৰ ডালৰ গুটি (৫০০ মিলিগ্ৰাম) দিনত ২ বাৰ খাব লাগে। নাইবা গিলয়ৰ ৰস (১০ মিলিলিটাৰ) পানীৰ সৈতে মিহলাই খাব পাৰে।  

সময়: ১-৩ মাহ, চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লৈ।  

2. 5. আৰ্থাৰাইটিছ আৰু প্ৰদাহজনিত ৰোগ:  

গুণ: ইয়াৰ এণ্টি-ইনফ্লেমেটৰী (Anti-inflammatory) গুণে হাড় আৰু সন্ধিৰ বিষ কমায়।  

ব্যৱহাৰ: গিলয়ৰ গুটি (২৫০-৫০০ মিলিগ্ৰাম) দিনত ২ বাৰ গৰম পানীৰ সৈতে খাব লাগে।  

সময়: ১-২ মাহ।  

2. 6. চৰ্মৰোগ (একজেমা, ছালৰ এলাৰ্জি): 

গুণ: গিলয়ৰ এণ্টি-অক্সিডেণ্ট আৰু তেজ বিশোধক গুণে ছালৰ সমস্যা কমায়।  

ব্যৱহাৰ: গিলয়ৰ পাতৰ পেষ্ট বাহ্যিকভাৱে ছালত লগাব পাৰে। অথবা গিলয়ৰ ৰস (৫-১০ মিলিলিটাৰ) দিনত এবাৰ খাব লাগে।  

সময়: ২-৪ সপ্তাহ।  

3.  গিলয় ব্যৱহাৰৰ সময়ত লবলগা সাৱধানতা

গিলয় সাধাৰণতে নিৰাপদ হ’লেও কিছুমান সাৱধানতা অৱলম্বন কৰা উচিত:  

3.1. পৰিমাণ: নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণতহে গিলয় গ্ৰহণ কৰিব লাগে। অত্যধিক সেৱনে পেটৰ সমস্যা বা নিম্ন ৰক্তচাপৰ সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।  

3.2. গৰ্ভাৱস্থা আৰু স্তনপান: গৰ্ভৱতী আৰু স্তনপান কৰোৱা মহিলাই চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ অবিহনে গিলয় গ্ৰহণ নকৰিব।  

3.3. ঔষধৰ সৈতে সংঘাত: ডায়েবেটিছ বা ৰক্তচাপৰ ঔষধ গ্ৰহণ কৰা ৰোগীয়ে গিলয় ব্যৱহাৰৰ আগতে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ ল’ব লাগে, কিয়নো ই তেজৰ চেনী বা ৰক্তচাপ অত্যধিক কমাই দিব পাৰে।  

3.4. এলাৰ্জি: কিছুমান ব্যক্তিৰ ক্ষেত্ৰত গিলয়ৰ প্ৰতি এলাৰ্জি হ’ব পাৰে। প্ৰথমবাৰ ব্যৱহাৰৰ সময়ত সৰু পৰিমাণৰ পৰা আৰম্ভ কৰিব লাগে।  

3.5. শিশুৰ ক্ষেত্ৰত: শিশুৰ বাবে গিলয়ৰ পৰিমাণ চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ অনুসৰি দিব লাগে।  

3.6. দীৰ্ঘম্যাদী ব্যৱহাৰ: দীৰ্ঘদিন ধৰি গিলয় ব্যৱহাৰ কৰিলে মাজে মাজে বিৰতি দিব লাগে।  

4. গিলয়ত থকা ৰাসায়নিক যৌগ

গিলয়ৰ ঔষধি গুণৰ মূল কাৰণ হৈছে ইয়াত থকা বিভিন্ন ৰাসায়নিক যৌগ। এই যৌগসমূহৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য হ’ল:  

4.1. এলকেলয়ড (Alkaloids): যেনে- বাৰ্বাৰিন (Berberine), পালমাৰিন (Palmarin), টিনোকৰ্ডিন (Tinocordin)। এই যৌগসমূহে এণ্টি-মাইক্ৰ’বিয়েল আৰু এণ্টি-ইনফ্লেমেটৰী গুণ প্ৰদান কৰে।  

4.2. গ্লাইকোচাইড (Glycosides): যেনে- টিনোকৰ্ডিচাইড (Tinocordiside)। ই ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে।  

4.3. ডাইটাৰপিনয়ড (Diterpenoids): যেনে- ক্লেৰোডেন (Clerodane)। ই প্ৰদাহ নিবাৰণত সহায় কৰে।  

4.4. পলিচেকাৰাইড (Polysaccharides): ই ইমিউনোমডুলেটৰী কাৰ্যত সহায় কৰে।  

4.5. ষ্টেৰ’ইড (Steroids): যেনে- বিটা-চিটোষ্টেৰল (Beta-sitosterol)। ই এণ্টি-অক্সিডেণ্ট আৰু এণ্টি-ইনফ্লেমেটৰী গুণ প্ৰদান কৰে।  

4.6. ফ্লেভনয়ড (Flavonoids): ইয়ে এণ্টি-অক্সিডেণ্ট হিচাপে কাম কৰে আৰু কোষৰ ক্ষতি ৰোধ কৰে।  

4.7. লিগনান (Lignans): ই প্ৰদাহ আৰু অক্সিডেটিভ ষ্ট্ৰেছ কমায়।  

 এই যৌগসমূহে গিলয়ক জ্বৰ, প্ৰদাহ, সংক্ৰমণ আৰু পাচনতন্ত্ৰৰ সমস্যাৰ বিৰুদ্ধে কাৰ্যকৰী কৰি তোলে।  

 5. উপসংহাৰ

 শগুনী লতা বা গিলয় হৈছে এবিধ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ঔষধি উদ্ভিদ, যাৰ ব্যৱহাৰ আয়ুৰ্বেদ আৰু পৰম্পৰাগত চিকিৎসা পদ্ধতিত শতিকাজুৰি চলি আহিছে। ইয়াৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি, জ্বৰ নিয়ন্ত্ৰণ, পাচনতন্ত্ৰৰ উন্নতি, আৰু প্ৰদাহ নিবাৰণৰ গুণে ইয়াক এক প্ৰাকৃতিক ঔষধ হিচাপে জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছে। অসমত ই সহজলভ্য হোৱাৰ বাবে গাঁৱৰ মানুহে ঘৰুৱা চিকিৎসাৰ বাবে ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰে। তথাপি, ইয়াৰ ব্যৱহাৰৰ সময়ত পৰিমাণ, সময়, আৰু সম্ভাৱ্য পাৰ্শ্বক্ৰিয়াৰ প্ৰতি সাৱধান হোৱা উচিত। গৰ্ভৱতী মহিলা, শিশু, আৰু দীৰ্ঘৰোগত আক্ৰান্ত ব্যক্তিয়ে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো অতি জৰুৰী। গিলয়ৰ ৰাসায়নিক যৌগসমূহে ইয়াৰ বৈজ্ঞানিক গুৰুত্ব প্ৰমাণ কৰে, আৰু আধুনিক গৱেষণাই ইয়াৰ কাৰ্যকাৰিতাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছে। ভৱিষ্যতে অধিক গৱেষণাৰ দ্বাৰা গিলয়ৰ নতুন ঔষধি সম্ভাৱনা উদঘাটিত হ’ব পাৰে।  

 6. প্ৰকাশিত গৱেষণা পত্ৰৰ ৰেফাৰেন্স

 1. Sharma, R., Amin, H., & Prajapati, P. K. (2017). "Tinospora cordifolia: A review of its immunomodulatory properties." Journal of Ayurveda and Integrative Medicine, 8(2), 86-92.  

 এই পত্ৰত গিলয়ৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধিৰ গুণৰ বিষয়ে বিতংভাৱে আলোচনা কৰা হৈছে।  

 

2. গ্লাইকোচাইড (Glycosides): যেনে- টিনোকৰ্ডিচাইড (Tinocordiside)। ই ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে।  

3. ডাইটাৰপিনয়ড (Diterpenoids): যেনে- ক্লেৰোডেন (Clerodane)। ই প্ৰদাহ নিবাৰণত সহায় কৰে।  

4. পলিচেকাৰাইড (Polysaccharides): ই ইমিউনোমডুলেটৰী কাৰ্যত সহায় কৰে।  

5. ষ্টেৰ’ইড (Steroids): যেনে- বিটা-চিটোষ্টেৰল (Beta-sitosterol)। ই এণ্টি-অক্সিডেণ্ট আৰু এণ্টি-ইনফ্লেমেটৰী গুণ প্ৰদান কৰে।  

6. ফ্লেভনয়ড (Flavonoids): ইয়ে এণ্টি-অক্সিডেণ্ট হিচাপে কাম কৰে আৰু কোষৰ ক্ষতি ৰোধ কৰে।  

7. লিগনান (Lignans): ই প্ৰদাহ আৰু অক্সিডেটিভ ষ্ট্ৰেছ কমায়।  

 

এই যৌগসমূহে গিলয়ক জ্বৰ, প্ৰদাহ, সংক্ৰমণ আৰু পাচনতন্ত্ৰৰ সমস্যাৰ বিৰুদ্ধে কাৰ্যকৰী কৰি তোলে।  

 

5. উপসংহাৰ

 

শগুনী লতা বা গিলয় হৈছে এবিধ অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ ঔষধি উদ্ভিদ, যাৰ ব্যৱহাৰ আয়ুৰ্বেদ আৰু পৰম্পৰাগত চিকিৎসা পদ্ধতিত শতিকাজুৰি চলি আহিছে। ইয়াৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধি, জ্বৰ নিয়ন্ত্ৰণ, পাচনতন্ত্ৰৰ উন্নতি, আৰু প্ৰদাহ নিবাৰণৰ গুণে ইয়াক এক প্ৰাকৃতিক ঔষধ হিচাপে জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছে। অসমত ই সহজলভ্য হোৱাৰ বাবে গাঁৱৰ মানুহে ঘৰুৱা চিকিৎসাৰ বাবে ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰে। তথাপি, ইয়াৰ ব্যৱহাৰৰ সময়ত পৰিমাণ, সময়, আৰু সম্ভাৱ্য পাৰ্শ্বক্ৰিয়াৰ প্ৰতি সাৱধান হোৱা উচিত। গৰ্ভৱতী মহিলা, শিশু, আৰু দীৰ্ঘৰোগত আক্ৰান্ত ব্যক্তিয়ে চিকিৎসকৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো অতি জৰুৰী। গিলয়ৰ ৰাসায়নিক যৌগসমূহে ইয়াৰ বৈজ্ঞানিক গুৰুত্ব প্ৰমাণ কৰে, আৰু আধুনিক গৱেষণাই ইয়াৰ কাৰ্যকাৰিতাৰ ওপৰত আলোকপাত কৰিছে। ভৱিষ্যতে অধিক গৱেষণাৰ দ্বাৰা গিলয়ৰ নতুন ঔষধি সম্ভাৱনা উদঘাটিত হ’ব পাৰে।  

 6. প্ৰকাশিত গৱেষণা পত্ৰৰ ৰেফাৰেন্স

 1. Sharma, R., Amin, H., & Prajapati, P. K. (2017). "Tinospora cordifolia: A review of its immunomodulatory properties." Journal of Ayurveda and Integrative Medicine, 8(2), 86-92.  

এই পত্ৰত গিলয়ৰ ৰোগ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা বৃদ্ধিৰ গুণৰ বিষয়ে বিতংভাৱে আলোচনা কৰা হৈছে।  

 2. Upadhyay, A. K., Kumar, K., Kumar, A., & Mishra, H. S. (2010). "Tinospora cordifolia (Willd.) Hook. f. and Thoms. (Guduchi) – Validation of the Ayurvedic pharmacology through experimental and clinical studies." International Journal of Ayurveda Research, 1(2), 112-121. এই গৱেষণাত গিলয়ৰ ঔষধি গুণ আৰু ক্লিনিকেল পৰীক্ষাৰ ফলাফলৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা হৈছে।  

3. Saha, S., & Ghosh, S. (2012). "Tinospora cordifolia: One plant, many roles." Ancient Science of Life, 31(4), 151-159.  এই পত্ৰত গিলয়ৰ বিভিন্ন ৰোগৰ চিকিৎসাত ব্যৱহাৰ আৰু ৰাসায়নিক যৌগৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হৈছে।  

 4. Singh, S. S., Pandey, S. C., Srivastava, S., Gupta, V. S., Patro, B., & Ghosh, A. C. (2003). "Chemistry and medicinal properties of Tinospora cordifolia (Guduchi)." Indian Journal of Pharmacology, 35(2), 83-91.  এই গৱেষণাত গিলয়ৰ ৰাসায়নিক যৌগ আৰু ঔষধি গুণৰ বিষয়ে বিতংভাৱে বৰ্ণনা কৰা হৈছে।  

 5. Chi, S., She, G., Han, D., Wang, W., Liu, Z., & Liu, B. (2016). "Genus Tinospora: Ethnopharmacology, phytochemistry, and pharmacology." Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 2016, 9232593.  এই পত্ৰত গিলয়ৰ জাতিৰ উদ্ভিদৰ ফাইটোকেমিষ্ট্ৰি আৰু ফাৰ্মাক’লজিৰ বিষয়ে আলোচনা কৰা হৈছে।  

 টোকা: উল্লিখিত গৱেষণা পত্ৰসমূহ পাবলিক ড’মেইনত উপলব্ধ বা একাডেমিক ডাটাবেছ (যেনে- PubMed, Google Scholar)ৰ জৰিয়তে পঢ়িব পাৰি।